1970`lerin başında California Üniversitesinde Psikoloji okuyan Richard Bandler, aynı zamanda matematik ve bilgisayar dersleri de alıyordu. Bir aile dostunun etkisiyle psikolojiye merak saran Bandler dönemin önde gelen psikiyatristlerini araştırdı. Ünlü aile terapisti Virginia Satır`ın konferans teyplerinin yazıya dökülmesi işiyle uğraşırken belirli kalıpların olduğunu keşfetti. Satır bile bunu bilmiyor, sezgisel yaptığını düşünüyordu. Bandler`ın bu uygulaması NLP`de “İnsan Mükemmelliğinin Modellenmesi” ya da kısaca Modelleme dediğimiz uygulamanın da başlangıcı oldu.
Richard Bandler, bu sırada yine aynı üniversitede Dilbilim konusunda Yardımcı Doçent olan John Grinder tanıştı. Grinder, 1960`larda Avrupa`da ABD Gizli Servisi ve ABD Ordusu Özel Kuvvetler Birimi için çalışmıştı. Burada çalışırken dil asimilasyonu, kültürel davranışlar ve aksan kazanımı gibi konularda bir dilbilimci olarak ustalaşmış, antropoloji ve psikolojiye ilgi duyar hale gelmişti.
1972`de Bandler, salı akşamları (1972`de) Gestalt terapisi konusunda uygulamalar yapıyordu. Gestalt terapisinin kurucusu Fritz Perls`i modellemede öyle ileri gitmişti ki, onun gibi çember sakal bırakmış ve İngilizce`yi Alman aksanıyla konuşacak kadar Almanca öğrenmişti. Perşembe akşamları da John Grinder, Perls`in sözlü ve sözsüz dil kalıpları üzerine ders veriyordu. Bandler ve Grinder birlikte Perls`i diğerlerinden ayıran davranışların sistematik incelemesini yaptılar.
Bundan sonra Satır`ın ve ünlü İngiliz Antropolog Gregory Bateson`un modellemeleri geldi. Bu sırada yazdıkları ve NLP`nin ilk kitabı olarak kabul edilen “The Structure of Magic” (Büyünün Yapısı) Richard`ın master teziydi. (Üstelik hocası tezi kabul etmedi). Bu kitap tüm psikoloji ve psikiyatri dünyasını sonraları sarsmıştı.
Bandler ve Grinder daha sonra davranış değişiminin sırlarını araştırmaya başladılar ve çeşitli problemleri olan insanları incelemeye başladılar. Örneğin fobileri olan insanların, korktukları şeyin o an başlarına geldiğini düşündüklerini farkettiler. Fobilerinden kurtulan kişileri incelediklerinde ise, bu kişilerin korktukları olayı bir başkasının başına geliyormuş gibi düşündüklerini gördüler (associate-dissociate). Bu basit keşif, onların fobileri olan kişileri iyileştirmelerini sağladı.
Bu arada NLP başka bir dönemece gelmişti: “İnsanların düşünme farklılıkları, onların olayları tecrübe etmelerinde farklılık yaratıyordu”. İlk önce, neyi değiştireceklerini sorguladılar. Bunun için önlerinde iyi bir örnek vardı. Dünyanın hipnozda harikalar yaratan doktoru Milton Erickson. 1901`de doğan Erickson, Bandler ve Grinder`dan daha enteresandı. 18 yaşında geçirdiği felç nedeniyle Wisconsin`deki çiftliklerinde 1 yıl boyunca çelik bir ciğere bağlı olarak yaşadı. Görüyor, duyuyor ve düşünebiliyordu. Ama kesinlikle hareket edemiyordu. Vakit geçirmek için insanların sözlü ve sözsüz davranışlarını inceliyordu. Özellikle de söylenenlerle söylenmeyen, ama ima edilenler arasındaki farkları. İnsan doğasını da öğrendi. Yeni baştan yürümeyi, bebekleri gözleyerek öğrendi. Bu bilgiler onu dünyanın en başarılı terapisti yapacaktı.
1975`de Bandler ve Grinder, Erickson`un dil kalıplarını mikroskop altına alan onunla ilgili kitaplarının 1. cildini yazdılar.
1976`da Santa Cruz`da bir dağ evine çekilen Bandler ve Grinder 3 gün oradan çıkmadılar ve bu sisteme bir isim bulmaya çalıştılar. NLP ismi 3. günün sonunda ortaya çıktı.
1977`de Erickson`un kitabının 2. cildi geldi.
1979`da ilk best-seller olan NLP kitabı “Frogsinto Princess” yayınlandı ve 1.000.000`un üzerinde sattı.
1980`de “Reframing” ve “Transformations” kitapları yazıldı ve NLP`ye ilgi iyice arttı.
1981`de “NLP Volume 1” kitabının yazımından sonra Bandler ve Grinder`ın yolları ayrıldı. Bandler Metamodel ve Milton H. Erickson`un yolundan gidip bireylere NLP öğretirken; Grinder Carlos Castenada ve Gregory Bateson`un yolundan gitti ve antropoloji ve epistomoloji üzerine çalıştı. Afrika yerlileriyle yaşadı, en büyük dağcıları modelledi, iş dünyasına eğitim verdi.
Bugün ABD`de 100`ün üzerinde NLP enstitüsü ve 2 adet NLP üniversitesi vardır. Avrupa`daki NLP enstitü sayısı da 50`nin üzerindedir.
1986`da Anthony Robbins`in NLP`yi popüler yapan “Sınırsız Güç” kitabı yayınlandı. Robbins bugün aralarında Bill Clinton`ın da olduğu geniş bir müşteri portföyüne sahiptir.
1997`de Bandler ve Grinder`in dostluğu tamamen bitti. NLP`nin isim hakkı için Bandler Grinder`ı dava etti. 18 Milyon USD`lık tazminatı alamadı, ama NLP`nin isim hakkını aldı.
NLP gelişimine devam ediyor. Şu an insan değişiminde en hızlı yöntem. Her tür engellemeye rağmen de bu gelişim süreceğe benziyor.